Dharma

Και καθένας που δίνει σημασία στα εξωτερικά, μένει εσωτερικά χωρίς προσόντα

ΝΤΑΡΜΑ (το εσωτερικό καθήκον)
Ρωτήθηκα πρόσφατα για το τι σημαίνει Dharma (Ντάρμα). Αποφάσισα λοιπόν να γράψω μερικά πράγματα αν και δεν μπορεί να εξηγηθεί σε λίγες γραμμές το λήμμα αυτό δεδομένου ότι αγγίζει τουλάχιστον ένα φιλοσοφικό κίνημα (φιλοσοφία Ζεν) και άπτεται επίσης της λογικής στην οποία βασίζονται διάφορες θρησκείες (οι κυριότερες «νταρμικές» θρησκείες είναι ο Ινδουισμός (Σανατάνα Ντάρμα), ο Βουδισμός (Μπούντανταρμα), ο Ζαϊνισμός (Τζαΐν Ντάρμα) και ο Σιχισμός, αφού οι διδασκαλίες τους επικεντρώνεται στο ντάρμα) χωρίς όμως το ίδιο να αποτελεί αυστηρά θρησκευτικό λήμμα
Τη λέξη Ντάρμα, τη μεταφράζουν άλλες φορές σαν «Καθήκον», άλλες φορές σαν «Νόμο», άλλες φορές σαν «Θρησκεία» αλλά με την φιλοσοφική έννοια του όρου δηλαδή ως ένα σύνολο κανόνων που απαρέγκλιτα ακολουθεί κάποιος, άλλες ως «Αλήθεια» αλλά και ως «Διδασκαλία», «Λόγο του Θεού» ή «Θεϊκή ατραπό».
Όσον αφορά την ηθική, ορίζεται ως «Ο ορθός τρόπος ζωής» και «Η ορθή διαγωγή». Όσον αφορά την πνευματικότητα, η Ντάρμα μπορεί να οριστεί ως «Η Οδός των Ανώτερων Αληθειών».
Πιο καλά περιγράφεται ως ένας τρόπος ζωής με βασικούς άξονες την αγάπη, την αλήθεια, τον σεβασμό, την αρετή και την τόλμη. Σκοπός της είναι να βοηθήσει τα πλάσματα να προχωρήσουν ταχύτερα προς την Νιρβάνα δηλαδή, την ατομική απελευθέρωση.
Σημειώστε ότι ο ελληνικός όρος που επέλεξε τον 3ο αιώνα π.Χ. ο Βασιλιάς Ασόκα όπως εμφανίζεται σε δίγλωσση επιγραφή (ελληνικά και αραμαϊκά) απευθυνόμενη στους Έλληνες της Βακτρίας που βρέθηκε στην Κανταχάρ του Πακιστάν, για τον όρο Ντάρμα είναι «Ευσέβεια». Ενώ ο Βασιλιάς της Βακτρίας Μένανδρος ο Δίκαιος (το 100 π.Χ. περίπου), μετάφρασε την λέξη Ντάρμα στο νόμισμά του ως «Δικαιοσύνη».

Η διδασκαλία της περιλαμβάνει πρακτικές οδηγίες στο πώς κανείς θα πράξει ώστε η καθημερινή του ζωής να συμβαδίζει με τον καθαρό νου του (ή ψυχή κατά τους έλληνες). Αυτές οι πρακτικές οδηγίες, που μεταδόθηκαν από γενιά σε γενιά, είναι γνωστές ως διαλογισμός. Ο διαλογισμός είναι μια φυσική διαδικασία, όπου επιτρέπει κανείς στον εαυτό του να εξετάσει τη φύση των σκέψεων, συναισθημάτων, και φυσικών αισθήσεων και να ανακαλύψει την έμφυτη αγνότητα της ύπαρξης. Ως υπέρτατο Ντάρμα ορίζεται η αναγνώριση της αλήθειας στην καρδιά.
Η Ντάρμα έχει δυο κύριες έννοιες ή αν θέλετε έχει δυο κύριους άξονες. Ο πρώτος είναι ο προσωπικός άξονας, προσωπική Ντάρμα δηλαδή η πραγματική φύση ενός ατόμου, ο εσώτερος νόμος της ύπαρξης αυτό που ο ίδιος πιστεύει ως προσωπική αλήθεια ή ορθό δρόμο. Ο άλλος άξονας έχει να κάνει με την κοινωνία είναι η κοινωνική Ντάρμα (αν και ο όρος «κοινωνική» δεν είναι απολύτως δόκιμος) που αναφέρεται στο νόμο της χρηστότητας, της δικαιοσύνης και της ευσέβειας. Λόγω αυτής της διπλής σημασίας, Ντάρμα σημαίνει το καθήκον ενός ανθρώπου, τα πιστεύω του (περιλαμβάνοντας ακόμη και τα θρησκευτικά πιστεύω) και, γενικά, τον τρόπο ζωής που του επιβάλλει η φύση του, ο εσωτερικός του κόσμος. Και λόγω του προσωπικού δρόμου εφαρμογής η Ντάρμα μπορεί να διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, όμως το γενικό πλαίσιο παραμένει το ίδιο: ο ορθός δρόμος.
Η θεώρηση του Ντάρμα πηγαίνει βαθιά, στην ίδια τη βάση της ζωής. Η ζωή σε τούτο τον κόσμο έχει διάφορα στάδια εξέλιξης και σ’ αυτή την εξελικτική πορεία, το κάθε διαδοχικό στάδιο έχει ζωτική σημασία, αφού το προηγούμενο είναι προετοιμασία του επόμενου και το επόμενο είναι η φυσική συνέχεια του προηγουμένου. Έτσι, η Ντάρμα του κάθε ανθρώπου είναι ο μόνος σωστός δρόμος για τον άνθρωπο αυτόν που μπορεί να τον βοηθήσει στην εξέλιξή του, αφού μόνο ακολουθώντας την θα μπορέσει να φτάσει στο επόμενο στάδιο της εξέλιξής του.

Γενικά
Δεν ξέρω τι πιστεύετε αλλά τίποτε δεν είναι τυχαίο και καθετί έχει την αιτία της ύπαρξής του είτε είναι ον είτε συμβάν.
Η ανατολική φιλοσοφία διδάσκει ότι πριν από την ύπαρξη οποιουδήποτε όντος οποιουδήποτε εναύσματος ζωής ή πλανητικού συστήματος, υπήρχε ένας αιώνιος Συμπαντικός, Μοναδικός Νόμος που περιείχε μέσα του τα πάντα, κάθε ορθή επιλογή. Αυτόν ο νόμος είναι το Ντάρμαν, το ένα και μοναδικό που υπήρχε πάντα, χωρίς να γεννηθεί από πουθενά, η μοναδική προυπάρχουσα Αιτία, χωρίς αιτία. Ο γενικός αυτός Νόμος εκδηλώθηκε σε διαφορετικούς νόμους, τα Ντάρμα. Κάθε Ντάρμα αφορά ένα είδος όντων. Υπάρχει Ντάρμα για την ανθρωπότητα, για τα ζώα, τα φυτά, τους γαλαξίες κλπ.
Καθετί, για να πάρει μια μορφή και οργάνωση ώστε να εκδηλωθεί, χρειάζεται μια Διάνοια. Αυτή η συμπαντική διάνοια που πηγάζει από το Νόμο της Αρχής του Σύμπαντος. Είναι το αληθινό Φως που όταν από μέσα του περάσουν τα διάφορα Ντάρμα, συντελείται η δημιουργία.
Για την αντίληψη αυτών των νόμων χρειάζεται ο νους να εκπαιδευτεί, να «ανοίξει», να βλέπει πέρα από τις πίστεις, τις προκαταλήψεις, τις αλλοτριώσεις και τις προλήψεις. Να ξεχάσει τους περιορισμούς του σύγχρονου τρόπου ζωής και το πεπερασμένο σκέψης και αίσθησης που μας έχουν διδάξει, το οποίο σταματάει στις πέντε αισθήσεις και στον χώρο των τριών διαστάσεων.
Θεωρητικά πιστεύεται (και μόλις προσφάτως οι επιστήμονες διετύπωσαν τις αμφιβολίες τους) ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε τυχαία από τη σύγκρουση μερικών μορίων, και ότι η συμπαντική δομή δεν έχει κάποια σκοπιμότητα αλλά ότι αυτοσχεδιάστηκε εξολοκλήρου ακολουθώντας χαοτικούς νόμους. Είναι όμως δυνατόν μια τέτοια τέλεια αρμονία να βασίζεται αποκλειστικά στο τυχαίο και αν ναι, γιατί δημιουργήθηκε έτσι σαν καλοκουρδισμένο ρολόι και δεν διέπεται από χαοτικούς νόμους αλλά υποκύπτει σε εκπληκτικούς προγραμματισμούς και ωρολογιακές τελειότητες. Κάποτε ρώτησαν την Έλενα Μπλαβάτσκυ γιατί δεν πίστευε ότι οι γαλαξίες και όλα τα λοιπά στοιχεία του Σύμπαντος είχαν δημιουργηθεί τυχαία. Εκείνη απάντησε ότι θα το πίστευε αμέσως αν πετώντας στον αέρα μερικά κομμάτια από ξύλο, μέταλλο, ύφασμα, όταν αυτά θα έπεφταν στη γη θα μεταμορφωνόταν άμεσα σε ένα όργανο που θα έπαιζε μουσική Μπαχ, χωρίς να έχει επέμβει κανείς στην πτώση τους.

Έτσι, οι φιλόσοφοι, λένε ότι υπάρχει ένας Απρόσωπος Γενικός Νόμος, το «Ντάρμαν» που κυριαρχεί στο σύμπαν, σε όλες τις δυνατές του διαστάσεις. Ένας νόμος δημιουργός, μια Υπέρ-νοητική Πρώτη Δύναμη της Φύσης, κάτι σαν τον «Λόγο» του Πλάτωνα, η Αιτία χωρίς αιτία, δηλαδή η Μοναδική Αλήθεια, ο Μη Αριθμός (το μη-δεν) η αρχή όλων των αριθμών και μετά από αυτή την Πρώτη Δύναμη βρίσκεται η Αιτία που είναι Δυαδική, η Ντάρμα, δηλαδή οι δρόμοι που ακολουθούν όλα τα δημιουργημένα όντα ή πράγματα και το Κάρμα.

Ακόμη και τα μόρια, τα άτομα, τα υποσωματίδια που εμπεριέχονται στις πυρηνικές δομές, διοικούνται από νόμους τόσο αμετάβλητους όσο είναι εκείνοι που κάνουν να περιστρέφονται οι πλανήτες στα ηλιακά συστήματα, εκείνοι που καθορίζουν τις περιόδους στα συγκροτήματα των γαλαξιών. Αυτοί οι νόμοι (Ντάρμα)λειτουργούν με άριστη αποτελεσματικότητα, κανείς δεν μπορεί τους παραβεί, όμως ατυχήματα διακόπτουν την προγραμματισμένη εξέλιξη ή διαδρομή και αυτό συμβαίνει γιατί το Ντάρμα έχει το διαδικό του συμπλήρωμα το Κάρμα, την δράση.

Το Κάρμα (από την ρίζα «κρι», πράττειν) είναι ο νόμος της «Δράσης και Αντίδρασης», δηλαδή αυτό που κάνει κάθε δράση να είναι αιτία της επόμενης, και αποτέλεσμα της προηγούμενης. Έτσι, όλο το σύμπαν διέπεται από αλυσίδες δράσεων. Αν η δράση είναι μέσα στο Ντάρμα, τότε είναι ορθή και δεν επιφέρει αντίδραση. Όμως αν είναι έξω από το Ντάρμα ή Νόμο, τότε προκαλεί αντίδραση πόνου, και αυτό για να ωθηθεί ο άνθρωπος να επιστρέψει πάλι στην πορεία εντός του Ντάρμα, δηλαδή να ακολουθήσει πάλι στο δρόμο του Νόμου.
Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει κάποιος Θεός Τιμωρός ή Διδάσκαλος που απελευθερώνει τον άνθρωπο, οι σωτήριες λύσεις προέρχονται μόνον από τα βάθη του Εγώ του και θα προσέλθουν μόνο όταν και αν αυτός ο ίδιος θα μπορέσει να ελευθερώσει τον εαυτό του. Οι Θεοί δημιουργήθηκαν από τους ανθρώπους για να κάνουν εύληπτη την έννοια του Απόλυτου Συμπαντικού Νόμου. Δεν δημιουργήθηκαν για να αγαπάνε, να μισούν, να προτιμούν, να επιτιμούν ή υποτιμούν ή να εμποδίζουν αλλά μόνο για να δείχνουν την Ατραπό, το Δρόμο, που αυτοί οι ίδιοι ιστορούνε ότι πάτησαν πριν από εμάς, αλλά βεβαίως δεν μπορούν να τον βαδίσουν αντί για εμάς.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι ο πόνος είναι «φορέας συνείδησης», είναι μια αυτοματοποιημένη προειδοποίηση ότι έχουμε πάρει λάθος δρόμο, ότι έχουμε παραβεί το Ντάρμα, και αυτή η καρμική αντίδραση (ο πόνος) υπάρχει για να μας φέρνει πάλι στην ορθή Ατραπό. Δεν είναι τιμωρία αλλά προειδοποίηση, μερικές φορές σκληρή αλλά πάντα αναγκαία για την ισορροπία του Σύμπαντος.
Ο άνθρωπος πρέπει να ακολουθεί το Ντάρμα του, το δρόμο του, και να δρα χωρίς να περιμένει καρπούς από τα έργα του. Πρέπει να εκτελεί τις απαραίτητες δράσεις που επιβάλλει το Κάρμα του για να μην ξεφύγει από το δρόμο της εξέλιξής του, να μην επηρεάζεται από το άσχημα ή καλά αποτελέσματα των δράσεών του, γιατί η συνείδησή του θα πρέπει να βρίσκεται πιο ψηλά από τις καθημερινές αποτυχίες ή επιτυχίες και να μην ζηλεύει ή να επιβουλεύεται το δρόμο των διπλανών του, ακόμα κι αν είναι ευκολότερος από το δικό του.
Το Ντάρμα μας διδάσκει ότι για κάθε έμψυχο πλάσμα υπάρχει ένας σκοπός στη ζωή. Αυτός είναι το να αποκαλύψει τον Ανώτερο Εαυτό του και να εκφράσει στον εξωτερικό κόσμο τις μοναδικές ικανότητες που διαθέτει, με τον ιδιαίτερο προσωπικό του τρόπο. Ο Ανώτερος Εαυτός είναι εκείνο το μέρος της ψυχής μας που μας συνδέει με το Θεϊκό Ον. Δεν περιορίζεται από το χώρο και το χρόνο και έχει πάντα πρόσβαση σε όλο το απόθεμα γνώσης που αφορά όλες τις μορφές ζωής στο σύμπαν, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας.


Σκέψεις
Οι άνθρωποι ανέκαθεν προσπαθούσαν να βελτιώσουν τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής τους, όμως παρά τις προσπάθειες η απόκτηση της ευτυχίας είναι δύσκολη. Από την άποψη της υλικής ανάπτυξης οι χώρες και οι άνθρωποι προοδεύουν, η τεχνολογία εξελίσσεται και η γνώση αυξάνεται. Σήμερα γνωρίζουμε πολλά πράγματα που δεν γνωρίζαμε στο παρελθόν και μπορούμε να κάνουμε πράγματα, τα οποία δεν μπορούσαμε ούτε καν να ονειρευτούμε. Επιφανειακά ο κόσμος μας μοιάζει να βελτιώνεται, όμως, αν κοιτάξουμε λίγο βαθύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε προβλήματα που δεν υπήρχαν παλιά. Όπως η ευτυχία που γίνεται όλο και πιο σπάνια. Η ευτυχία είναι κατάσταση του πνεύματος, η πραγματική πηγή της βρίσκεται μέσα στο πνεύμα, όχι στις εξωτερικές συνθήκες. Αν το πνεύμα μας είναι αγνό και ήρεμο, τότε είμαστε ευτυχισμένοι, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής μας. Αν όμως το πνεύμα μας δεν είναι αγνό και ήρεμο, δεν είμαστε αληθινά ευτυχισμένοι, όσο σκληρά κι αν προσπαθούμε. Σπίτι και σύντροφο μπορούμε να αλλάξουμε αμέτρητες φορές, όμως, αν δεν αλλάξουμε το ανήσυχο και ανικανοποίητο πνεύμα μας, δεν θα βρούμε ποτέ την αληθινή ευτυχία.
Ο Βούδας έλεγε ότι αν είμαστε αναγκασμένοι να περπατήσουμε σ' ένα τραχύ μέρος γεμάτο αγκάθια, ένας τρόπος για να προστατεύσουμε τα πόδια μας είναι να καλύψουμε όλο το έδαφος με κάποιο υλικό, όμως μπορούμε να έχουμε όμως το ίδιο αποτέλεσμα καλύπτοντας μόνο τα πόδια μας. Με τον ίδιο τρόπο, αν θέλουμε να προστατευτούμε από τη δυστυχία, μπορούμε ή να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε όλο τον κόσμο, ή απλά να αλλάξουμε το πνεύμα μας.
Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να αναγνωρίσουμε ποιες είναι οι καταστάσεις του πνεύματος που προκαλούν την ευτυχία και ποιες αυτές που προκαλούν τη δυστυχία
Η επιθυμία, ο θυμός, η ζήλια, η υπερηφάνεια, η φιλαργυρία και η άγνοια διαταράσσουν το πνεύμα μας, είναι οι "εσωτερικοί εχθροί" μας, οι πλάνες μας και καταστρέφουν διαρκώς την ευτυχία μας, είναι σαν παραμορφωτικοί φακοί, μέσω των οποίων βλέπουμε τον εαυτό μας, τους άλλους ανθρώπους και τον κόσμο γύρω μας παραμορφωμένο. Έτσι αν αποδεχτούμε αυτές τις εικόνες είναι σαν να κυνηγάμε διαρκώς οφθαλμαπάτες με μοναδικό αποτέλεσμα την απογοήτευση.
Η διαστρεβλωμένη αυτή κατάσταση του πνεύματος ονομάζεται "άγνοια του αυτο-αδράγματος" και θεωρεί τα φαινόμενα ως αυθύπαρκτα ή ως ανεξάρτητα. Στην πραγματικότητα όλα τα φαινόμενα προκύπτουν σε εξάρτηση από άλλα φαινόμενα. Η ανικανότητά μας να συνειδητοποιήσουμε αυτό το σημείο είναι η πηγή όλων μας των προβλημάτων.
Αν υποτάξουμε τις καταστροφικές και εγωκεντρικές συνήθειες του πνεύματός μας και θα τις αντικαταστήσουμε με θετικές συνήθειες όπως είναι η άνευ όρων αγάπη και η συμπόνια θα γευτούμε το αληθινό νόημα της αναζήτησης της. Το μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουμε, δηλαδή το σύνολο των πράξεων που πρέπει να κάνουμε για να βάλουμε στην ζωή μας τα θετικά στοιχεία είναι η Ντάρμα

Σκέψεις που θα μας βοηθήσουν στο να βρούμε την προσωπική μας Ντάρμα
1
Όλα τα έμβια όντα αξίζουν την φροντίδα μας, διότι μας έχουν δείξει μεγάλη καλοσύνη.
Πρέπει να θυμόμαστε πάντα ότι η ευτυχία μας είναι προσωρινή και είναι αποτέλεσμα της καλοσύνης των άλλων έμβιων όντων. Ακόμα και το σώμα μας είναι αποτέλεσμα της καλοσύνης των άλλων. Το σώμα μας δεν το φέραμε μαζί μας από την περασμένη μας ζωή, αναπτύχθηκε από την ένωση των κυττάρων των γονέων μας και αναπτύχθηκε λόγω της καλοσύνης των. Ήρθαμε σε αυτόν τον κόσμο γυμνοί και με άδεια χέρια και αμέσως μας δόθηκε σπίτι, τροφή, ρούχα και ότι άλλο χρειαζόμασταν. Όταν ήμασταν μωρά, κάποιος μας προστάτεψε, μας τάισε, μας καθάρισε, μας αγάπησε.
Άρα οι άλλοι άνθρωποι είναι απαραίτητοι για τη σωματική, τη συναισθηματική και την πνευματική μας ευημερία. Η αίσθηση που έχουμε ότι είμαστε ένα ανεξάρτητο, αυτοδύναμο άτομο, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Μπορούμε θεωρητικά να επιβιώσουμε ως ενήλικες μόνοι αλλά θα είμαστε ημιτελείς και πάντα πρέπει να θεωρούμε τον εαυτό μας σαν ένα κύτταρο στο τεράστιο σώμα της ζωής, ξεχωριστό, αλλά στενά συνδεδεμένο με όλα τα έμβια όντα. Ζώντας σε κάποια κοινωνία δεν είναι δυνατό να εξασφαλίζουμε τη δική μας ευημερία, αγνοώντας την ευημερία των άλλων ή και ενεργώντας εις βάρος της.
Πρέπει να συγκεντρώσουμε όλη μας την προσοχή στο συναίσθημα της φιλαλληλίας και κάθε φορά που συναντάμε κάποιον, να σκεφτόμαστε "Αυτός ο άνθρωπος είναι σημαντικός, η ευτυχία αυτού του ανθρώπου έχει σημασία για μένα".
2
Πρέπει επίσης να σκεφτόμαστε όλους αυτούς που υποφέρουν από αρρώστιες ή δυστυχήματα. Η δυστυχία που αντιμετωπίζουμε είναι αποτέλεσμα αρνητικού κάρμα. Αν μπορούμε να αναπτύξουμε συμπόνια γι' αυτούς που βιώνουν τα αποτελέσματα των αρνητικών πράξεων που έχουν κάνει στο παρελθόν, γιατί να μην μπορούμε να αναπτύξουμε συμπόνια και γι' αυτούς που δημιουργούν τις αιτίες να βιώσουν κάποιοι δυστυχία στο μέλλον. Η δυστυχία είναι ένας κύκλος που επαναλαμβάνεται. Πρέπει να καταφέρουμε την οριστική απελευθέρωση του ανθρώπου από τον πόνο, την δυστυχία και τον λεγόμενο “Τροχό των Επαναγεννήσεων”, μέσα από μια σταδιακή άνοδο της συνειδητότητάς του από τις συνεχείς και διάφορες μετενσαρκώσεις. Η συμπόνια είναι ένας βοηθός που πρέπει να χρησιμοποιούμε.
Θα πρέπει να νιώθουμε την ίδια συμπόνια για όλα τα έμβια όντα, τόσο γι' αυτά που δημιουργούν τις αιτίες για δυστυχία, όσο και γι' αυτά που ήδη υποφέρουν από τις συνέπειες των αδέξιων πράξεών τους.
3
Ο κύριος λόγος που δεν φροντίζουμε για τα έμβια όντα είναι ότι είμαστε διαρκώς απασχολημένοι με τον εαυτό μας και αυτό αφήνει πολύ λίγο χώρο στο πνεύμα μας για να προσφέρουμε στους άλλους.
Έχουμε μάθει να θεωρούμε τον εαυτό μας εξαιρετικά σημαντικό και να αδιαφορούμε για τους άλλους όχι, είμαστε πολύ εξοικειωμένοι με τη φιλαυτία.
Έτσι θεωρούμε ότι ο εαυτός μας είναι πολύτιμος και σημαντικός, διογκώνουμε τις καλές μας ιδιότητες και αναπτύσσουμε μία υπερβολική ιδέα για τον εαυτό μας. Οτιδήποτε μπορεί να λειτουργήσει ως βάση γι' αυτή την υπεροπτική κατάσταση του πνεύματος - η εμφάνισή μας, τα υλικά αγαθά μας, οι γνώσεις μας, οι εμπειρίες μας ή η κοινωνική θέση μας. Υπερηφάνεια μπορεί να αναπτύξουμε ακόμα και για πράγματα για τα οποία θα έπρεπε να ντρεπόμαστε ή και για ικανότητες που απλώς φανταζόμαστε ότι έχουμε, ενώ αντίθετα δυσκολευόμαστε πολύ να αναγνωρίσουμε τα λάθη και τις αδυναμίες μας.
Νομίζοντας λοιπόν ότι είμαστε τόσο τέλειοι είναι επώδυνο να παραδεχτούμε και να αναγνωρίζουμε τα σφάλματά μας και αντί να αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεών μας και να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας και κατηγορούμε τους άλλους γι αυτά και επιμένουμε ότι αυτοί είναι που θα πρέπει να αλλάξουν.

4
Ένας άλλος λόγος που δεν θεωρούμε τους άλλους πολύτιμους είναι ότι δίνουμε μεγάλη προσοχή στα σφάλματά τους, αγνοώντας ταυτόχρονα τις καλές τους ιδιότητες επειδή έχουμε αναπτύξει πολύ την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τα σφάλματα των άλλων. Αν όμως εστιάσουμε την προσοχή μας στις καλές ιδιότητες των άλλων, η υπερηφάνειά μας θα μειωθεί και θα μάθουμε ότι οι άλλοι είναι σημαντικοί και πολύτιμοι όσο εμείς. Αυτό θα μας οδηγήσει στα ανώτερα επίπεδα ύπαρξης και θα αποκτήσουμε το σεβασμό και τη φιλία πολλών ανθρώπων.
Θυμηθείτε:
Να μην ψάχνετε για λάθη στους άλλους,
αλλά να ψάχνετε για λάθη στον εαυτό σας
και να τα απομακρύνετε όπως το δηλητήριο από το σώμα.
Να μην στοχάζεστε τις καλές σας ιδιότητες,
αλλά να στοχάζεστε τις καλές ιδιότητες των άλλων
και να σέβεστε τον καθένα, όπως θα έκανε ένας υπηρέτης.
5
Χρειάζεται να σκεφτούμε πολύ γύρω από τα σφάλματά μας, διότι, αν δεν μπορούμε να τα αντιληφθούμε, δεν θα έχουμε κανένα κίνητρο να τα υπερνικήσουμε. Ο Βούδας είπε ότι αυτοί που καταλαβαίνουν τα δικά τους σφάλματα είναι σοφοί, ενώ αυτοί που, ψάχνουν για σφάλματα στους άλλους, είναι ανόητοι.
6
Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ένα από τα κύρια προβλήματά μας είναι η έλλειψη αυτοσεβασμού και ότι αυτό που χρειάζεται να κάνουμε, είναι να εστιάσουμε εντελώς την προσοχή μας στις καλές μας ιδιότητες, έτσι ώστε να τονώσουμε την αυτοπεποίθησή μας. Είναι αλήθεια ότι, για να σημειώσει κανείς αυθεντική πρόοδο στο πνευματικό μονοπάτι, χρειάζεται να αναπτύξει εμπιστοσύνη στο πνευματικό του δυναμικό και να αναγνωρίσει και να βελτιώσει τις καλές του ιδιότητες. Επίσης χρειάζεται να μπορεί να αναγνωρίσει με διαύγεια, ακρίβεια και ρεαλισμό τα σφάλματα και τις ατέλειες που έχει. Αν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας, θα αναγνωρίσουμε ότι το πνεύμα μας είναι γεμάτο μιαρότητες, όπως είναι ο θυμός, η προσκόλληση και η άγνοια.
7
Ένας από τους κύριους σκοπούς των διδασκαλιών της Ντάρμα είναι να λειτουργήσουν ως καθρέφτης, μέσα στον οποίο μπορούμε να δούμε τα σφάλματά μας. Όσες πλάνες και αν έχουμε, αυτές οι πλάνες δεν αποτελούν ένα ουσιώδες μέρος του πνεύματός μας. Χρειάζεται επίσης να απομακρύνουμε όλες τις επιβλαβείς σκέψεις που εμφανίζονται. Αυτοί που έχουν την ικανότητα να το κάνουν αυτό είναι αληθινά σοφοί.
Αν κάποιος κοιτάξει στον καθρέφτη του Ντάρμα, αναγνωρίσει τα σφάλματά του και μετά κάνει μία αποφασιστική προσπάθεια να τα απομακρύνει, ακόμα και αν είναι ο πιο κακός άνθρωπος, μπορεί να γίνει ένα εξ ολοκλήρου αγνό ον.
Κάποτε ένας μοναχός για να αξιολογήσει την πρόοδό του, κάθε φορά που εμφανιζόταν μία αρνητική σκέψη, έβαζε ένα μαύρο βότσαλο μπροστά του και κάθε φορά που εμφανιζόταν μία θετική, έβαζε ένα άσπρο βότσαλο. Στο τέλος της ημέρας μετρούσε τα βότσαλα και αν τα περισσότερα βότσαλα ήταν μαύρα μάλωνε τον εαυτό του και την επόμενη μέρα έκανε ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια, αν όμως ήταν περισσότερα τα άσπρα βότσαλα τότε επαινούσε και ενθάρρυνε τον εαυτό του.
Στην αρχή τα μαύρα βότσαλα ήταν πολύ περισσότερα από τα άσπρα, αλλά με την πάροδο των χρόνων το πνεύμα του βελτιώθηκε, μέχρι που έφτασε στο σημείο να μην βάζει για μέρες ολόκληρες ούτε ένα μαύρο βότσαλο μπροστά του. Γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε και εμείς το ίδιο;
8
Τα καθημερινά μας προβλήματα θα μπορέσουμε να τα λύσουμε, μόνο όταν βάλουμε την Ντάρμα στην καρδιά μας.
Λέμε ότι το θαλασσινό νερό είναι αλμυρό, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι το ίδιο το νερό που είναι αλμυρό. Αλμυρό το κάνει το αλάτι που βρίσκεται μέσα. Η αληθινή γεύση του νερού δεν είναι αλμυρή. Το ίδιο ισχύει και για τα σφάλματα που βλέπουμε στους ανθρώπους, τα οποία στην πραγματικότητα είναι τα σφάλματα που τους επιβάλουν οι πλάνες τους και όχι το πνεύμα τους.
9
Η εστίαση της προσοχής μας στα σφάλματα των άλλων ανθρώπων είναι η πηγή της αρνητικότητάς μας.
Επειδή έχουμε συνηθίσει να φροντίζουμε για τον εαυτό μας περισσότερο από τους άλλους, η άποψη ότι όλα τα αισθανόμενα όντα είναι εξαιρετικά πολύτιμα δεν μπορεί να καλλιεργηθεί εύκολα. Θα πρέπει να αρχίσουμε προσπαθώντας να φροντίζουμε για τους γονείς, την οικογένεια και τους στενούς μας φίλους, μέχρι να φτάσουμε στο σημείο να νιώθουμε το ίδιο και για όλους τους ανθρώπους που ζουν γύρω μας. Σταδιακά θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε τη φιλαλληλία και να ενδιαφερόμαστε για όλα τα όντα.
10
Η ικανότητά μας να βοηθήσουμε τους άλλους εξαρτάται και από την καρμική σχέση που έχουμε σ' αυτή τη ζωή, καθώς και από την καρμική σχέση που είχαμε στις περασμένες μας ζωές. Η αγάπη για τους άλλους είναι κυρίως μια στάση του πνεύματος και ο τρόπος με τον οποίο την εκφράζουμε εξαρτάται από τις ανάγκες και τις ευχές του κάθε ανθρώπου, καθώς επίσης και από την καρμική σχέση που έχουμε μαζί του.
11
Να σκεφτόμαστε πάντα:
Όλα τα όντα είναι πολύ πολύτιμα για μένα, θα πρέπει να τα φροντίζω και να τα αγαπώ.
Αυτή η συνειδητοποίηση λέγεται "η εξίσωση του εαυτού με τους άλλους". Όπως θεωρούμε σημαντική τη δική μας ηρεμία και ευτυχία, έτσι θα πρέπει να θεωρούμε και την ηρεμία και ευτυχία όλων των έμβιων όντων. Επιπλέον, με τον ίδιο τρόπο που δουλεύουμε για να ελευθερώσουμε τον εαυτό μας από τη δυστυχία και τα προβλήματα, θα πρέπει να δουλεύουμε για να ελευθερώσουμε και τους άλλους.
12
Να εφαρμόζουμε τον νόμο της Ντάρμα

α) Αναζητήστε μέσα από διαλογισμό και πνευματική εξάσκηση τον Ανώτερο Εαυτό σας, αυτόν που βρίσκετε πέρα από το εγώ.
β) Κάνετε ένα κατάλογο των μοναδικών χαρισμάτων σας. Στη συνέχεια εκφράστε τα χαρίσματα σας και χρησιμοποιήστε τα για το καλό της ανθρωπότητας. Δημιουργήστε αφθονία τόσο στην ζωή σας όσο και στις ζωές των άλλων γύρω σας.
γ) Αναρωτηθείτε καθημερινά: Πως μπορώ να υπηρετήσω, πως μπορώ να βοηθήσω;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα βοηθήσουν να εξυπηρετήσετε τους συνανθρώπους σας με αγάπη.

Σκεφτείτε…
Παρόλο που το φως του είναι ευρύ και μεγαλοπρεπές, το φεγγάρι αντανακλάται ακόμα και σε μια μικρή λασπωμένη λακκούβα.
Αρχίστε να κοιτάτε το νερό στην λακκούβα και προσπαθήστε να το απαλλάξετε από την λάσπη του… Το νερό είναι διαυγές και αμόλυντο όπως το ανθρώπινο πνεύμα, αλλά λασπώνεται από της πλάνες μας…